Dąbrowa

Pierwszym wiarygodnym dokumentem historycznym potwierdzającym istnienie naszej wsi jest rejestr świętopietrza z lat 1325-27, który wymienia parafie należące do dekanatu dębickiego, m.in. parafię Dambrowa. Jest to dokument w języku łacińskim.

W XV wieku kronikarz Jan Długosz pisze o parafii w Trzcianie, składającej się z dwóch wiosek: Trzciany i Dąbrowy. Z zapisów wynika, że wieś Trzciana powstała później niż Dąbrowa. Według legendy w miejscu, gdzie stał pierwszy kościół w Dąbrowie stoi dziś kapliczka Długoszów.

Jan Długosz wspomina też o folwarku rycerskim w Dąbrowie płacącym dziesięciny proboszczowi w Trzcianie. Pierwszym znanym właścicielem Dąbrowy był Jan Pakosławic ze Stróżysk, który żył w XV wieku.

Starzy gospodarze z Dąbrowy, powołując się na prastare przekazy, powiadają, że był w Dąbrowie ongiś gród strzegący okolicy i granic piastowskiego państwa. Wedle odwiecznej tradycji miał się on wznosić w miejscu, w którym zbudowano później folwark rycerski, a do dziś stoi dwór szlachecki. Obok tego grodu miał stać drewniany kościół parafialny, zniszczony później przez pożar lub wojny.

W następnych wiekach Dąbrowa zmieniała właścicieli. Dokumenty kościelne z 1721 roku wspominają, że w Dąbrowie znajdowała się murowana kaplica pod wezwaniem Św. Michała, w której odprawiano msze święte.

Ostatnimi właścicielami majątku ziemskiego i dworu w Dąbrowie byli Romuald Woyciechowski i jego siostra Augusta z Woyciechowskich Jędrzejewiczowa. Po II wojnie światowej dwór niszczał, przez pewien czas mieściła się tam szkoła i przedszkole a kilka lat temu odkupiła go za niewielką kwotę rodzina Jędrzejewiczów. Obecnie trwają tam prace renowacyjne parku i budynków dworskich.

Czasy ostatniej wojny światowej i następne lata pamiętają najstarsi mieszkańcy Dąbrowy. Ich wspomnienia zebrali uczniowie klasy IV. Na podstawie tych wspomnień udało się odtworzyć chronologię ważnych wydarzeń w życiu wsi. Ze wspomnień pani Stefanii Pająk wiemy, że nazwa wsi pochodzi od dąbrowy, czyli niezagospodarowanego lasu liściastego lub zarośli z przewagą dębów. Pierwsze wzmianki o Dąbrowie pochodzą z XIV wieku. Istniała tu parafia, którą w 1416 roku właściciel Paweł przeniósł do Trzciany. W roku 1987 Dąbrowa na nowo uzyskała parafię. Rok później, czyli w roku 1988 został przeznaczony plac na cmentarz i udostępniony dla ludzi. Kościół został oddany i poświęcony w 1985 roku.

Przed wojną panowała bieda. Domy budowano drewniane ale zadbane. Drogi były piaszczyste, nie asfaltowe. Po tych drogach jeździły zaprzęgi konne, samochody należały do rzadkości. Dzieci chodziły do szkoły, w której było pięć klas i tylko trzech nauczycieli. Ludzie byli biedni, więc nawet gdy ktoś dobrze się uczył to musiał zrezygnować z dalszej nauki. We wsi był tylko jeden sklep, a w nim mało towaru. Pola uprawne nie stały odłogiem, na każdym było coś posadzone lub posiane. Ludzie często chodzili do dworu, aby pracować zbierając owoce lub warzywa. W Dąbrowie nie było, tak jak dziś, drzew owocowych i krzewów. Jedynym miejscem, które je posiadało był dwór. We wsi nie było ośrodka zdrowia tylko jeden nie bardzo wykształcony lekarz. Jeśli ktoś ciężko zachorował to często musiał umrzeć. Podczas wojny panowała epidemia gruźlicy.

W 1939 roku wybuchła II wojna światowa. Ludzie musieli prawie wszystko oddawać Niemcom i często nie mieli co jeść. Niektórzy mieszkańcy Dąbrowy uciekli wtedy na wschód. Niemcy nieraz na drodze organizowali łapanki i wywozili ludzi na przymusowe prace.

Po wojnie Dąbrowa zaczęła się rozwijać, jednak ludzie, którzy udzielali się na wsi byli namawiani do wstąpienia do partii i niszczenia krzyży. Zbudowano twardą nową drogę, w 1974 roku pojawił się we wsi pierwszy autobus PKS. Mieszkańcy Dąbrowy w 1979 roku zostali zaopatrzeni w wodę z wodociągu a w 1975 roku w gaz. W 1994 roku zbudowano sieć telefoniczną a w 1997 kanalizację.

Nasza miejscowość istnieje od bardzo dawna. Nawet najstarsi ludzie nie potrafią powiedzieć ile liczy lat. Legenda mówi, że dawno, dawno temu, rosły tu ogromne lasy dębowe i stąd pochodzi nazwa naszej wsi – Dąbrowa. Jeszcze kilkadziesiąt lat temu wszystkie domy we wsi były drewniane, kryte słomianą strzechą. Tylko pałac dworski i szkołą były murowane, Nie było drogi asfaltowej, tylko zwykła droga błotnista. Ludzie nie posiadali żadnych pojazdów mechanicznych. Chcąc się dostać do innej miejscowości musieli iść piechotą lub jechali zaprzęgiem konnym. Nie było elektryczności, więc wieczorami świecono lampami naftowymi.

Żeby urozmaicić sobie czas mieszkańcy zbierali się w różnych domach, gdzie śpiewali, tańczyli i żartowali. Nie było w naszej wsi kościoła, trzeba było chodzić do Trzciany. Ośmioklasowej szkoły nie było. Nasze babcie i dziadkowie chodzili do szkoły podstawowej 7 lat. Na miejscu naszej szkoły stał stary budynek, w którym uczyły się klasy 1-3. Te klasy uczyli państwo Dubrawscy. Natomiast klasy 4-7 uczyły się w pałacu podworskim, gdzie po II wojnie światowej urządzono szkołę – tam nauczycielami byli państwo Łagowscy. Większość mieszkańców naszej wsi ciężko pracowała na roli, tylko nieliczni znaleźli zatrudnienie w przemyśle lub na kolei. Ludzie żyli w wielkiej biedzie, ale mimo tego, tak mówią nasi dziadkowie, byli bardzo życzliwi, bardziej zżyci ze sobą, żyło im się wesoło. Dziś z wielkim wzruszeniem wspominają tamte czasy.

Wielkie zmiany zaszły w Dąbrowie po II wojnie światowej.

 

Ważniejsze daty w historii naszej wsi

1944 – parcelacja majątku dworskiego – ziemia dworska została rozdzielona między mieszkańców wsi.

1947 – wieś Dąbrowa otrzymała budynek dworski na szkołę. W pierwszych planach nasi dziadkowie chcieli budować szkołę z dworskich czworaków, ale pan Tadeusz Długosz poddał propozycję wykorzystania dworu i tak już zostało.

1955 – budowa domu ludowego.

1957 – do naszej wsi została doprowadzona sieć elektryczna.

1969 – została wybudowana pierwsza droga asfaltowa.

1971 – do wsi został doprowadzony gaz ziemny. W tym samym roku zaczął kursować pierwszy autobus PKS – najpierw do domu ludowego a później na koniec wsi. Pierwszym kierowcą był pan Szczur.

1979 – oddano do użytku wodociąg.

1983-87 – budowa ośmioklasowej szkoły podstawowej i oddanie jej do użytku jesienią 1987 roku.

1984 – rozbudowa domu ludowego i remizy strażackiej, w budynku tym znajduje się również ośrodek zdrowia, klub młodzieżowy i sklep.

1986 – budowa kościoła parafialnego.

1987 – powstanie parafii w Dąbrowie. Tego samego roku w budynku Domu ludowego została otwarta biblioteka wiejska.

1988 – został ogrodzony i poświęcony plac cmentarza.

1992 – został otwarty punkt lekarski “ośrodek zdrowia”.

1993 – przy trasie E4 powstał browar “Romus”. W tym samym roku wieś została przyłączona do sieci telefonicznej.

1995 – rozpoczęto budowę sieci kanalizacyjnej.

Powyższe informacje o historii naszej wioski zebrali i opracowali w roku 2001, przy współpracy z wychowawcą, uczniowie klasy IV.

Autorem zamieszczonych zdjęć jest p. J. Świderski.